OKUL ÖNCESİ ÇOCUKLARDA KURALLAR

Sınırlar! Kurallar!

Kurallar hayatı daha yaşanılabilir hale getirmek için var olması zorunlu gereksinimlerdir. Herkesin istekleri ve sevdikleri farkıdır ama toplumda birlik ve beraberliğin sağlanması için kuralların konulması ve bu kurallara uyulması zorunludur.

Okul Öncesi Dönemde Olması Gereken Kurallar
Okul öncesi dönem; çocuğunuzun dış dünyayı keşfe başladığı, hem kendinin hem de etrafın sınırlarını tanımaya çalıştığı bir dönemdir. Artan fiziksel hareketlilik ve yetkinlikle birlikte, çocuğunuz, konan her kuralı test etmek isteyebilir. Önemli olan, çok sayıda ve çeşitli kural koymak yerine, kuralları ve sınırları net olarak belirlemenizdir. Çocuğu korumak ve günlük hayatın düzenini sağlamak için yapılan düzenlemeler, anne-babanın sıkı takibini gerektirir.
Çocuğa sorumluluk bilinci aşılarken öncelikle, çocuğun bazı kurallara uyması ve ilk temel alışkanlıkları kazanması gerekir. Çocuk, iletişim kurulduğu andan itibaren kendi özgürlük sınırlarından haberdar edilmeli ve yemek yeme, tuvalet alışkanlığı, belirli saatte uyuma gibi bazı temel alışkanlıklarla, kuralları okul öncesi dönemde benimsemelidir.
Disiplin çoğunlukla cezalandırma ile eşanlamda değerlendirilir. Disiplin, davranışı yönlendirme olduğuna göre, istenen davranışı yapması yönünde çocuğa ceza yerine diğer seçenekler sunulmalıdır. Bu nedenle konulan kurallar açık, basit ve yapılabilir türde olmalıdır. Yetişkin çocuğu yönlendirirken tutarlı olmalı ve bazı davranış girişimlerinin süreklilik kazanabilmesi için övgüden yararlanmalıdır.
2–3 Yaş İnatlaşma Dönemi

• 2–3 yaş dönemi, çocukların kurallara en çok direndikleri dönemdir. Bu dönemde çocuklar; konan her kurala karşı çıkar ve negativist bir tavır sergilerler. Anne-babanın her isteğine karşı çıkar, inatlaşır; çünkü bu şekilde, hem anne-babanın, dış dünyanın sınırlarını test ederler hem de kişiliklerini geliştirme yolunda ilk adımlarını atarlar.
• Bu dönemin; inatlaşmalar, çekişmeler ve kuralları zorlamalarla geçeceğini bilmeniz ve küçük pratik yöntemlerle biraz daha sabırlı davranmanız en uygun yaklaşımdır. Kuralları net olarak koymanız, uzun açıklamalar yapmak yerine, çocuğunuza kuralları hatırlatmanız, onun inatlaştığı durumlarda dikkatini başka bir yöne çekerek çekişmeyi büyütmemeniz de size yardımcı olabilir. Ev içinde, dışarıda, misafirlikte koyduğunuz kurallar için, diğer bireylerin de sizin tavrınızla benzer tutumlar içinde olmaları önemlidir. Aksi halde kurallar, çocuğunuzun kafasının karışmasına, hatta kuralları en çok uygulayan ebeveynden uzaklaşmasına sebep olabilir.

Bunlara Dikkat Etmelisiniz!
• Yemek yeme, uyuma ve öz bakım konularında kurallar belirleyerek bu kuralları, çocuğunuza da kısaca açıklamalısınız.
• Çocuğunuz, vurma, itme, tükürme gibi zarar verici davranışlarına izninizin olmadığını mutlaka bilmeli ve siz de, ebeveyn olarak bu konuda önleyici bir tavır izlemelisiniz.
• Mülkiyet duygusu, izin isteme, yabancılarla olan ilişkiler, vücudumuzun özel bölgeleri gibi konularda da kendi aile kültürünüze uygun kurallar koyabilirsiniz.
• Okul alışkanlıkları ve ödev yapma sistemleri konusunda bazı kurallar koymak ve düzenlemeler yapmak durumunda kalırlar. Bu yaş grubunda özellikle,
• Konulan kuralların çocuğun psikolojik olgunlaşma düzeyine uygun olması,
• Gerekirse bazı kuralların çocukla birlikte belirlenmesi,
• Kuralların özel durumlardaki küçük esneklikler dışında her durum için aynı şekilde uygulanması gerekir.
• Kurallar; kısa, net, somut, anlaşılır olmalı ve mutlaka tutarlı bir biçimde takip edilmelidir.
Çocuklar Kurallara Uymazlarsa Neler Yapmalıyız;
Aslında konunun en can alıcı noktası budur. Anne ve babaların görevi çocuklarına sadece kurallar koymak değildir, asıl bu kurallara uymasını sağlamak önemlidir.

• Çocuğun uymadığı kural gözden geçirilmeli, onun yaşına ve kişiliğine uygun olmadığı durumlarda ise değiştirilmelidir.

• Kurallara uyması konusunda titizlik gösterilmeli, kuralları esnetmesine imkân verilmemelidir. Çocuklar her defasında sınırları zorlayacaktır.Onun karşısında kesin ve net bir şekilde durulmalı.

• Anne ve baba ortak tavır göstermeli, çocuk yanında fikir ayrılığına düşmemelidir.

• Kurallara uymayan çocuklara o kuralın neden konulduğunu, uyduğunda kazanacakları, uymadığında göreceği zararlar anlatılmalıdır.

• Ödül ve ceza yöntemi kurallarda da çok etkili olur. Kurallara uymadığında bir daha olması gibi sözlerle geçiştirilirse çocuk uymamaya devam eder, fakat bir ceza verilirse çocuk o kurala uymak için çaba gösterir.

• Çocukların kurallara uymama nedeni kural sayısının çokluğu da olabilir. Çocuklar çok fazla kural olursa sıkılabilirler. Bu gibi durumlarda gereksiz kuralları yavaş yavaş hayatınızdan çıkarabilirsiniz.